Touwen in de mushing - Of Resurrection

De stevigheid van een touw is moeilijk te achterhalen zonder er zelf aan te prutsen.

Men mag het internet afzoeken naar degelijke vergelijkbare gegevens, die zijn er niet. Waarom?

Het zit hem in de interpretatie van hetgeen ze geven.

Alhoewel het allemaal vaste gegevens zijn hebben ze allemaal de slechte gewoonte om geen uniforme maten te handhaven.

Zo geven sommige fabrikanten de breek kracht in lbs, daN of kgf, max. en avg, het gewicht per gr. of kg. en de Engelse varianten erop.
Breekkracht van X per m. , 100 m., 1000ft, 1200 ft en ik vergeet er nog.

Wil je degelijk vergelijk materiaal en je gaat het narekenen, kom je nog bedrogen uit.

Het zijn geen enkele procenten verschil, maar 20% is geen uitzondering.

Het meest storende is wel dezelfde fabrikant die al deze gegevens zit te mengen, alsof het opzettelijk is.

Als je touwen gaat vergelijken,met je appelen met appelen kunnen vergelijken, want al ga je aan het rekenen, ze spelen met de lengte en ben je weer niets, want een langer touw heeft ook meer rek en is sterker.

Maar men kan wel een redelijk gemiddelde nemen met hetgeen er zoal te vinden is op internet.

De rek wordt steeds weergegeven op de breeksterkte van het touw .( b.v. 25% op de breek sterkte )

Gelukkig geven ze dit in procenten, en ben je wel gebaat bij een verschil van 10%, al is dat nog 10cm. op 1 meter.

Nylon zou de meeste rek hebben, daar zijn ze gelukkig het allemaal over eens, de meeste spreken tot 25%.

Maar dat is niet zo voor de overige materialen.

Het rekken zelf heeft een voordeel, het geeft de lijn een stevigheid door de impact te verdelen over een afstand, waardoor het gewicht eigenlijk hoger mag zijn.

Nadeel is het verzwakken van de rekbaarheid na menige schokken, en zodoende is het eigenlijk gissen wat het touw al dan niet nog aankan na gebruik.

Kevlar heeft zeer weinig rek tegenover Dynema die dan evenveel rek heeft als Polypropyleen touw, daar ze van dezelfde familie zijn..

Tussen splitten en knopen van een touw zit een wezenlijk verschil.

Bij het splitten verliest men tussen de 15 en 20% aan kracht, bij het knopen loopt dat op naar 40%.

Indien je een touw neemt dat overmatig sterk is en je kan je veroorloven om er 40% van te verspelen, dan mag je dat doen.

Voor sommige touwen is knoppen een doodsteek op de materie, zoals Kevlar.

Dynema is in dat opzicht beter bestand tegen knopen en bochten.

Het zou zeker goed zijn als het touw corrosie bestendig is, zodat water en chemicaliën er geen of weinig invloed op hebben.

Helaas is er een keerzijde aan de medaille, de meeste touwen die water en/of chemicaliën bestendig zijn hebben een zwak voor UV.

De bescherming heeft als nadeel dat men de schade moeilijk tot helemaal niet zal opmerken.

De meest geschikte zijn doe op basis van Polymeren (plastic).

Nylon is in dat opzicht een buitenbeentje, alhoewel hij steviger is als Polypropyleen touw, verzwakt hij in contact met water tot 10% van zijn initiële sterkte, Nylon herstelt evenwel zijn waarde bij het drogen.

Natuurlijke touwen hebben een zwak voor rotten, maar dat vermoede U al.

De levensduur van een lijn hangt af van het materiaal, het gebruik en de omstandigheden.

Een niet te onderschatten onderdeel is of deze gevlochten, gedraaid of helemaal niets is.

Eén ding staat vast, wat het ook moge zijn, het doet niets aan de stevigheid van het touw zelf, alleen de levensduur wordt daardoor beïnvloed.

Een niet aangepast touw zal minder lang leven als er bochten in het touw zijn, ook het gedraaid touw die al beter is als niets zal dikwijls één streng zwaarder belasten.

Het ideale is het gevlochten touw, niet alleen verminderd dit niet de sterkte en verlengt de levensduur, ook is het splitten daarmee gemakkelijk. Men kan stellen dat deze voordelen wel een doorslag kunnen geven.

8, 12, 16 of meer strengen?

Het aantal strengen geeft niet meer of minder sterkte maar alleen soepelheid, dit zal zeer voelbaar zijn als men in een grotere diameter gaat.

Het snappen van een touw kan op 50% van zijn nominale sterkte gebeuren. Waarom deze stelling.

De fabrikanten geven altijd de kracht aan die geleidelijk aan gebeurt zonder schok, alleen in het berg klimmen gebruikt men de schok als referentie.

Bij het klimmen wordt er touw gebruikt die rekt en bij afdalingen niet of weinig.

Ze houden zich aan het gemiddelde gewicht van een mens en een maximale valhoogte.

Voor ons mushers; zou dat ook kunnen, maar een 2 honden team of 12 honden team is een wezenlijk verschil.

Meestal geven de fabrikanten een normale werklast aan, bij hogere belasting treed beschadiging op.

De normale werklast wordt dikwijls op 25% van de breek kracht gelegd. Dus een touw zoals polypropyleen van 10mm zal een normale werklast rond de 380 kg. hebben.

De verschillende soorten materialen gebruikt voor touwen evolueren met de tijd.

Waar lang geleden alleen nog maar natuurlijke vezels voor handen waren is sinds 1940 nieuwe materialen ter vervanging gekomen.

Nylon, Polyester, Polyethyleen, Polypropyleen zijn lang de materialen geweest die de voorkeur kregen om hun eigenschappen.

Ze hadden dan ook bepaalde eigenschappen die anderen niet hadden, zoals rek of weinig rek, gewicht en stevigheid.

De keuze werd gemaakt volgens de noodzaak.

De dag van vandaag krijgen wij meer en meer soorten materialen die de keuzes doen verschuiven.

We bespreken hun eigenschappen hieronder.

Sterkte 1346 kg op Ø 8mm/100m..; rek 18 -25%; UV licht bestand, water verzwakt tot 10%, koude verhardt de nylon, bij het opdrogen verkrijgt Nylon weer zijn sterkte.

Sterker dan Polypropyleen touw, 1285 kg. op Ø8mm./100m. ; rek 12 -15% : UV bestendigheid en water resistent.

Sterkte 720 kg/100m Ø8mm. ; 20 -24% rek bij breuk, veranderd niet bij nat of droog; is iets zwaarder dan Polypropyleen en iets zwakker.

Goedkoopste bruikbare touw, r13 -17 rek bij breuk; met zijn 1061kg/100m. Ø8mm. sterkte is hij ook bij de zwakste, daar tegenover staat wel dat het licht materiaal is en redelijk goede bestendigheid tegen UV heeft.

Water en chemicaliën kan hij ook goed aan.

Hoogwaardig Polypropyleen als men het zo mag uitdrukken. zelfde lichtgewicht dan Polypropyleen maar de sterkte verschilt, 3265kg/100m. Ø8mm, weinig rek 3,5%.; een goede UV bestendigheid. Goedkoper dan Kevlar.

Is nog sterkere dan Kevlar 2840 kg. op Ø8mm./100m; Helaas ook UV gevoelig, zeer weinig rek 3,2%., Hier komt men tot de conclusie dat de gegevens niet kloppen, is sterker en toch krijgt men een lagere breek waarde dan Dynema. ???

Is de nieuwste generatie touw, weinig rek 2,5%, en zeer gevoelig voor UV, 24 uur onder een TL lamp kan hem al met 50% verzwakken.

De sterkte bedraagt 4743kg/100m.op 8 mm. Ø.

Met al deze gegevens zouden wij kunnen zeggen dat Polypropyleen touw een zeer goede keuze is inzake prijs-kwaliteit.

Polyethyleen touw die in de mushing het meest aanwezig is ook een goede keuze is bij een klein team door zijn lage breek grens,of als tuglijn, vooral als men weet dat een hond tot 1,5 X zijn gewicht is aan 20km/h.

Nylon zou een waardig alternatief zijn indien de prijs goed meevalt, hij geen verzwakking had bij vocht en niet zo fel reageerde op temperaturen.

Dynema kan overmatig sterk zijn, ook de prijs ligt hoog maar laag voor zijn klasse, als centrale lijn zou hij zeker niet mis staan in een groot team.
Spijtig van de weinig rek die het bezit om in rekening te kunnen brengen bij het schokdemper artikel.

De hogere klassen zijn helemaal niet geschikt door hun nadelen tegenover UV, beperkte rek, zwak slijtage vastheid en hun prijsklasse.